SOKAĞA ÇIKMA YASAĞI HUKUKA UYGUN MUDUR? İDARİ PARA CEZASINA KARŞI KANUN YOLUNA GİDİLEBİLİR Mİ?

Dünya Sağlık Örgütü tarafından Covid-19 virüsünün “pandemi” olarak ilan edilmesi ve vakıa sayılarının dünyamız ve ülkemiz genelinde giderek artması sebebiyle İç İşleri Bakanlığı taarfından yayınlanan genelge ile 30 Büyükşehir ve Zonguldak ilinde sokağa çıkma yasağı ilan edilmiştir. Ancak yayınlanan genelgenin Anayasaya aykırı olarak düzenlediğinden hukuka uygun olamdığı görüşündeyim. Şöyleki;

• SOKAĞA ÇIKMA YASAĞI HUKUKA UYGUN MUDUR?

Bakanlık tarafından Genelge ile verilen sokağa çıkma yasağının gerekçesi olarak İl İdaresi Kanunu’nun 11/C maddesi ile Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 27 ve 72. maddeleri gösterilmektedir. İl İdaresi Kanununun Madde 11-C; “İl sınırları içinde huzur ve güvenliğin, kişi dokunulmazlığının, tasarrufa müteallik emniyetin, kamu esenliğinin sağlanması ve önleyici kolluk yetkisi valinin ödev ve görevlerindendir. Bunları sağlamak için vali gereken karar ve tedbirleri alır.” hükmünü düzenlemektedir. 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu’nun 27. Maddesi ile 72. Maddesi incelendiğinde ise; hasta kişilere ve şüpheli vakıalara yönelik ev veya hastanelerde belirli süre karantinaya alınması, seyahat eden kişilere yönelik muayene uygulanması, belirli bir mahalde bulunan salgınlara ilişkin karantina uygulanması gibi yetkiler yer almaktadır. Ancak dayanak gösterilen her iki kanuna da bakıldığında genel bir sokağa çıkma yasağından bahsetmemektedir. Sadece gereken önlem ve tedbirlerin alınacağı hususu üzerinde durulmaktadır. Takdir edersiniz ki bu durum Anayasamızda da belirtilen hukukun belirlilik ilkesine aykırılık teşkil etmektedir.

Ayrıca belirtmek isteriz ki Anayasa’nın “Temel Hak ve Hürriyetlerin Sınırlandırılması” başlıklı 13. Maddesi; “Temel hak ve hürriyetler, özlerine dokunulmaksızın yalnızca Anayasanın ilgili maddelerinde belirtilen sebeplere bağlı olarak ve ancak kanunla sınırlanabilir. Bu sınırlamalar, Anayasanın sözüne ve ruhuna, demokratik toplum düzeninin ve lâik Cumhuriyetin gereklerine ve ölçülülük ilkesine aykırı olamaz.” hükmünü içerir. Temel hak ve özgürlüklerin sadece kanun ile sınırlanabileceğini belirtilmesine rağmen yukarıda belirtilen kanunlar dayanak gösterilerek yayınlanan genelge ile sokağa çıkma yasağı ilan edilmesinin Anayasaya ve dolayısıyla hukuka aykırılık teşkil etmektedir.

• İDARİ PARA CEZASINA KARŞI KANUN YOLUNA GİDİLEBİLİR Mİ?

İdari para cezaları, idari düzene aykırılık nedeniyle verilen yaptırım kararlarıdır. Sokağa çıkma yasağıan uymayan vatandaşlara 3.180-TL idari para cezası uygulanmaktadır. 5326 Kabahatler Kanununun 27. Maddesi: “İdarî para cezası ve mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin idarî yaptırım kararına karşı, kararın tebliği veya tefhimi tarihinden itibaren en geç onbeş gün içinde, sulh ceza mahkemesine başvurulabilir. Bu süre içinde başvurunun yapılmamış olması halinde idarî yaptırım kararı kesinleşir. Mücbir sebebin varlığı dolayısıyla bu sürenin geçirilmiş olması halinde bu sebebin ortadan kalktığı tarihten itibaren en geç yedi gün içinde karara karşı başvuruda bulunulabilir. Bu başvuru, kararın kesinleşmesini engellemez; ancak, mahkeme yerine getirmeyi durdurabilir.”şeklindedir. İşbu kanun hükmüne binaen vatandaşlar idarî para cezası kararına karşı, kararın tebliği veya tefhimi tarihinden itibaren en geç 15 Gün içinde, Sulh Ceza Hakimliği’ne başvurmalıdır. Aksi halde bu süre içinde başvurunun yapılmamış olması halinde idarî yaptırım kararı kesinleşeceği öngörülmelidir. Konu ile ilgili bilgi almak ve sorularınız için bizimle iletişime geçebilirsiniz.

Av. Elif BAŞARAN